Mikro i mali przedsiębiorcy optymistyczni jak nigdy dotąd

Już po raz ósmy Bank Pekao S.A. przygotował raport o sytuacji mikro i małych firm, czyli przedsiębiorstw, w których pracuje nie więcej niż 49 osób. Tegoroczny „Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2017” stoi pod znakiem rekordowych wyników. Właściciele małego biznesu w Polsce od lat nie byli takim optymistami, zarówno jeśli chodzi o ich biznes i perspektywy rozwoju, jak i sytuację gospodarczą w kraju.

Raport jest rezultatem wywiadów telefonicznych z właścicielami 6900 mikro i małych przedsiębiorstw z całej Polski. Ankietowanych poproszono o odpowiedzi na 71 pytań, które dotyczyły m.in. oceny sytuacji gospodarczej, sytuacji finansowej firmy, zatrudnienia, a także obszarów takich jak inwestycje, eksport czy innowacyjność.

– Raport o sytuacji mikro i małych firm przygotowywany jest przez Bank Pekao od 8 lat. Jest to część naszej społecznej odpowiedzialności biznesu, dzięki temu możemy lepiej zrozumieć otoczenie w jakim działamy i odpowiednio reagować na potrzeby małych przedsiębiorców – mówi Tomasz Styczyński, Wiceprezes Zarządu Banku Pekao S.A. nadzorujący Pion Małych i Średnich Przedsiębiorstw. – Badanie przeprowadzone było zaledwie kilka miesięcy temu, zatem mamy do dyspozycji bardzo aktualne dane o sytuacji w polskiej przedsiębiorczości – dodaje Tomasz Styczyński.

Ogólny Wskaźnik Koniunktury w 2017 r., główny miernik nastroju przedsiębiorców będący wynikiem raportu, nie tylko zwiększył się̨ w stosunku do roku 2016, ale był najwyższy w historii badań. Po raz pierwszy wskaźnik ten przekroczył barierę̨ 100 punktów, czyli poziomu neutralnego (ani lepiej, ani gorzej). Oznacza to, że statystycznie po raz pierwszy od ośmiu lat dominowali w badaniu optymiści (wskaźnik może przyjmować wartości od 50 do 150, gdzie 50 oznacza „dużo gorzej”, 75 – „gorzej”, 100 – „ani lepiej, ani gorzej”, 125 – „lepiej”, 150 – „dużo lepiej”).

Z raportu wyłania się optymistyczny obraz gospodarki i sytuacji mikro i małych przedsiębiorstw, które zatrudniają w sumie prawie 5 mln osób. Przedsiębiorcy ocenili lepiej niż przed rokiem każde z ośmiu zagadnień będących przedmiotem badania nastrojów.  Dobrze oceniana jest zarówno sytuacja firmy i perspektywy biznesu, jak i sytuacja gospodarcza. W tegorocznym badaniu ocena gospodarki była obszarem, który najbardziej zyskał w ocenie właścicieli firm w stosunku do poprzedniego badania. Różnica rok do roku wyniosła aż 10,5 punktu. Nie sprawdziły się zatem pesymistyczne oceny perspektyw z ubiegłorocznego badania.

Wciąż bardzo wysoko oceniane jest zatrudnienie (w ubiegłorocznym badaniu ocenione najwyżej ze wszystkich obszarów). Wskaźnik zanotował niespotykany dotąd poziom, co było wynikiem rekordowo niskiego bezrobocia, sytuacji na rynku pracy i bardzo dobrej koniunktury. Bardzo wysoko oceniony został także dostęp do finansowania zewnętrznego, co idzie w parze z rosnącym odsetkiem firm korzystających z kredytu przy finansowaniu działalności. W badaniu odnotowano bowiem rekordowy odsetek firm korzystających z kredytu obrotowego do finansowania działalności bieżącej – wyniósł on 28,3%. W tym aspekcie widać wyraźnie trend wzrostowy – w 2010 roku, gdy Pekao po raz pierwszy przeprowadziło badanie, z zewnętrznego finansowania korzystała tylko co piąta firma.

– Analizując wyniki prowadzonych badań na przestrzeni lat widzimy, że wyraźnie spada niechęć do zadłużania się, a firmy coraz bardziej dostrzegają zalety korzystania z kredytu bankowego. Co ważne, badanie pokazuje, że dostęp do finansowania zewnętrznego nie stanowi znaczącej bariery dla mikro i małych przedsiębiorstw. Warto też zwrócić uwagę, że w inwestycjach systematycznie rośnie udział leasingu jako źródła finansowania środków trwałych – komentuje Tomasz Styczyński.

Badanie potwierdzają także niską skłonność do innowacji w tym segmencie firm. Tylko około jedna czwarta mikro i małych firm wdraża innowacje produktowe i ten poziom w zasadzie nie zmienia się od 8 lat. Pozytywną informacją jest to, że dużo częściej inwestują firmy młode – odsetek innowatorów wyniósł w tym obszarze 36%.

Nadal wysoki odsetek mikro i małych firm eksportuje – w tym badaniu było ich 16,3%. Dobrą informacją jest ponownie wyższy od średniej odsetek (18,7%) eksporterów wśród firm młodych.

Ciekawie prezentuje się także analiza wyników w ujęciu geograficznym. W tegorocznej edycji najlepiej sytuację swoich firm oraz otoczenia gospodarczego ocenili przedsiębiorcy z województwa podlaskiego. Wynik 104 punkty to najwyższy wynik wojewódzki w historii badań. Duży wzrost optymizmu odnotowano w większości województw północno-wschodniej i południowej Polski. W sumie aż dla 11 województw wskaźnik koniunktury przekroczył „psychologiczną” granicę 100 punktów, czyli poziom neutralny badania. W przypadku 14 województw tegoroczne wyniki są̨ najwyższe w historii badań.

Tematem specjalnym ósmej edycji „Raportu o sytuacji mikro i małych firm” są technologie cyfrowe. Konkluzją badania jest stwierdzenie, że technologie cyfrowe w mikro i małych firmach nie są̨ wciąż wykorzystaną szansą na rozwój i ekspansję zagraniczną. Większość firm nie wykorzystuje zaawansowanych narzędzi analitycznych do usprawnienia procesów biznesowych. 60% polskich mikro i małych przedsiębiorstw reklamuje się w Internecie, a 25% prowadzi sprzedaż̇ internetową. Wciąż ponad połowa wykorzystuje do tego zamówienia przez e-mail, a 14% deklaruje sprzedaż̇ internetową poprzez aplikacje mobilne. Zaledwie 5% polskich przedsiębiorstw prowadzi sprzedaż towarów i usług poza granicami kraju za pośrednictwem e-commerce. Najważniejsze rynki zbytu to Niemcy, Wielka Brytania i Czechy.

Cieszy jednak fakt, że aż 89% firm korzysta z bankowości internetowej. Jedynie 11% firm pozostało przy systemie rozliczeń tradycyjnych. Z bankowości mobilnej korzysta 44% badanych.

– Coraz więcej przedsiębiorców dostrzega, że nowoczesne technologie i usługi stanowią realne wsparcie dla ich biznesu. Przyśpieszają procesy i ułatwiają firmie rozwój. Jako bank również widzimy, że mali przedsiębiorcy chętniej sięgają po nowoczesne rozwiązania bankowości internetowej oraz mobilnej i staramy się możliwie najlepiej odpowiadać na te potrzeby poprzez kreowanie nowoczesnych rozwiązań – podsumowuje Tomasz Styczyński.